تا آنجا که ذهنم یاری می کند برنامه درسی را در کانتکست نظام مدرسه ای یعنی تشکیلات و دستگاه رسمی تربیت فهم کرده بودم. و البته از دل همین تشکیلات تربیتی هم هست که می توان از انواع دیگری از برنامه درسی تحت عنوان پنهان و پوچ سخن گفت.
با این توضیح وقتی مقاله برنامه درسی قبل از تولد، گامی محکم برای شروع» را دیدم متعجب، غافلگیر و کمی گیج شدم! چطور ممکن است برای جنینی که هنوز به این دنیا پا نگذاشته و به تجاربی از نظام مدرسه ای دست نیافته است از چیزی به نام برنامه درسی سخن بگوییم؟! سعی می کنم با تعریف وسیع نومفهوم گرایی توجیهی برایش بیابم. کنجکاوی ام مرا به سمت خواندن تحریک می کند. بخش هایی از مقاله را که از نظر می گذرانم متوجه می شوم که تعریف نویسنده از برنامه درسی، نقشه ای برای یادگیری» است. یعنی در نظرداشتن تعریف سنتی از برنامه درسی و رد فرضیه نخستی که من در ذهنم پرورانده بودم!
نویسنده با این تعریف از برنامه درسی استدلال کرده که جنین
در آن دوران قابلیت یادگیری را دارد و بهتر است که ما به فکر نقشه ای برای یادگیری
او در آن دورانی باشیم که عموماً توسط برنامه ریزان به غفلت سپری می شود. نگاهی به
مشخصات نویسنده انداختم اما نشانی از تخصص برنامه درسی در آن نیافتم. با اینکه با
استناد به سخن یکی از متخصصان رشته از قلمروی بی شکل برنامه درسی سخن گفته بود اما
تصور نمی کنم این قلمرو آن قدر هم بی شکل باشد که بشود هرطوری که می خواهیم شکلش
بدهیم. منظورم این است که به باور (البته توأم با اشتبا و خطا) من این مقاله بر
بنیاد تصور و تعریفی نه چندان درست و موجه از برنامه درسی نوشته شده است. البته که
نوآوری نویسنده در پرداختن به موضوع جای نقدیر دارد اما به نظرم رویه ای که برای
این پرداخت در پیش گرفته شده بود، معتبر نمی نمود.
به نظرم نویسنده این مقاله متناسب با تخصصش می توانست از برنامه ای تربیتی برای این دوره مهم سخن بگوید، در حالیکه بر برنامه درسی تأکید کرده است.
به راستی برنامه درسی» چه تعریفی دارد؟ و با چه وسعتی از فهم و نظریه پردازی می شود در باره اش سخن گفت؟ برنامه درسی واقعاً چیست؟
برای
دریافت مقاله می توانید
درباره این سایت